دوره 9، شماره 17، 1403، صفحات 93 - 110

نویسندگان : محسن بیات* ¹

چکیده :
در طول چند دهه گذشته، نظریه ها و الگوهای آموزشی مختلفی بر اساس نظریه های رفتارگرایی، شناخت گرایی، و سازنده گرایی، برای تسهیل یادگیری توسعه داده شده است. با این وجود، انجام مطالعاتی برای بازنگری، جمع بندی، و ترکیب مولفه های راهبردی این نظریه ها و الگوهای آموزشی ضرورتی انکارناپذیر است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه نظام مند نظریه ها و الگوهای آموزشی با رویکردهای مختلف، به منظور جمع بندی و ارائه یک فراترکیب از مولفه های آموزشی راهبردی برای تسهیل یادگیری بوده است. روش پژوهش، رویکرد کیفی، و از تکنیک فراترکیب استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، کلیه نظریه های آموزشی، و الگوهای آموزشی بود که در طول 7 دهه اخیر توسعه داده شده اند. این نظریه و الگوها، از طریق واکاوی محتوایی دسته بندی و غربالگری شدند و نمونه ای در حدود 21 نظریه و الگو به صورت هدفمند انتخاب، کدگذاری و طبقه بندی شدند. بر اساس یافته های پژوهش، مولفه های تسهیل یادگیری در شش مولفه راهبردی اساسی استخراج و طبقه بندی شد. این مولفه های راهبردی شامل الف. مولفه های زمینه ای با 7 خرد- مولفه، ب. مولفه های پایه با 13 خرد- مولفه، ج. مولفه های مولد شناختی با 15 خرد- مولفه، ه. مولفه های مولد شناختی -سازنده گرایی با 3 خرد- مولفه، د. مولفه های مولد سازنده گرایی با 5 خرد- مولفه، و ذ. مولفه های رسانه- پیام با 10 خرد- مولفه هستند. مدل ترکیبی مولفه های راهبردی تسهیل یادگیری، به عنوان یک جمع بندی و فراترکیب از راهبردهای آموزشی با رویکردهای مختلف رفتاری، شناختی، و سازنده گرایی، می تواند به عنوان راهنمای معلمان و طراحان برای تسهیل بخشیدن یادگیری دانش آموزان استفاده شود.

کلمات کلیدی :
مولفه های راهبردی تسهیل یادگیری، نظریه ها و الگوهای آموزشی، سنتزپژوهی